De Buurtkok: ‘Goed voor elkaar’

‘Kijk, dit is onze productiekeuken.’ Trots toont Simon Dijkstra het hart van Stichting De Buurtkok, een ruimte met blinkende apparatuur. Hier wordt professioneel gekookt. ‘En dit is het eindresultaat’, wijst zijn vrouw Nynke even trots op een maaltijd in een gesealde, kartonnen verpakking.

Gemiddeld gaan zo’n 450 maaltijden per week de deur uit bij het pand aan de Meander in Heerenveen. Via verschillende verkooppunten en afzetkanalen belanden de maaltijden op het bord bij mensen in het hele Noorden. Tegen winkelprijs, ruim 8 euro, of voor kostprijs, ruim 4 euro.

Die laatste, goedkope, maaltijden zijn bedoeld voor minima die ze via de website kunnen bestellen. Na een inkomenscheck door de gemeente of een organisatie als stichting Leergeld, komen klanten in aanmerking voor de gereduceerde prijs. Op het afhaalpunt is niet te zien of het gaat om een reguliere klant of dat degene 50% korting krijgt.

Simon Dijkstra: ‘We concurreren tegen gemaksvoeding, zoals take­away en kant-en-klaar maaltijden uit de supermarkt. Dit bevat vaak veel vet, zout, suiker of E-nummers. Onze maaltijden zijn lekker, gemakkelijk en gezond. En je steunt er ook nog eens een ander mee. Hoe meer we verkopen, hoe meer maaltijden er tegen kostprijs bij minima terechtkomen en we weg kunnen geven aan de voedselbank. Onze slogan is: Goed voor elkaar.’

De Buurtkok is twee jaar geleden opgericht door chef-kok Hanny Terpstra en Simon en Nynke Dijkstra. Het echtpaar werkte daarvoor bij Simons familiebedrijf Aquacell. Toen dat werd verkocht was er tijd voor reflectie. Ze stelden zichzelf de vraag ‘wat maakt ons gelukkig?’ Duidelijk was dat ze meer met hun hart wilden werken.

Nynke Dijkstra: ‘We gingen op zoek naar zingeving. Dat klinkt idealistisch en dat is het ook. We zagen dat er onvoldoende aanbod van gezonde voeding was in Heerenveen. Daarnaast wilden we iets voor een ander betekenen.’ De stichting zonder winstoogmerk draait voor 90% op vrijwilligers, een groep van zo’n 35 personen. De Dijkstra’s zorgden voor het startkapitaal in de vorm van een lening. ‘Zo kunnen we de kostprijs laag houden. Wij hebben onszelf twee jaar de tijd gegeven om de boel op te zetten. Onze werktijd doneren we’, zegt Simon Dijkstra.

De start in 2022 was in de keuken van voetbalvereniging Heerenveen. Na een jaar zijn ze verhuisd naar een nieuw onderkomen. Het eerste afzetkanaal waren de winkels van Ekoplaza. ‘Daar hebben we ons eerlijke concept uitgelegd. Zij geloofden in ons sociaal-maatschappelijke initiatief. En ze namen genoegen met een beperkte commissie.’

Na Ekoplaza Heerenveen, Drachten, Leeuwarden en Groningen kwamen de streekwinkel in Katlijk, buurtsuper Oudeschoot, de winkel in Oranjewoud Wonen, de Streekboer en Grand Cafetaria Het Veen in Heerenveen erbij. Bij de Streekboer kunnen mensen online bestellen, waarna de maaltijden op afhaalpunten in de noordelijke provincies worden bezorgd.

Chef-kok Hanny Terpstra kookt met haar team volgens het principe van de Dutch Cuisine. Dat houdt in dat er lokale, seizoensgebonden producten worden gebruikt, alles biologisch. Groente krijgt de hoofdrol in de gerechten, vlees en vis zijn bijzaak. De kartonnen bakjes kunnen, indien schoon, bij het oud papier. Alle maaltijden zijn zonder conserveringsmiddelen en E-nummers.

Na het koken wordt het eten in een cabine snel afgekoeld naar 4°C. Daarna wordt het eindproduct vacuüm geseald. ‘We garanderen een langere houdbaarheid dan op de verpakking staat, zodat de niet-verkochte maaltijden altijd vers bij de voedselbank aankomen.’

Maandag, dinsdag en woensdag zijn de kookdagen. Dan gaan vrijwilligers op pad om de maaltijden te bezorgen bij de verkooppunten. Als daar nog maaltijden over zijn, nemen de bezorgers ze al dan niet ingevroren mee en leveren ze deze af bij de voedselbank. Het team van vrijwilligers bestaat deels uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bij De Buurtkok, dat ook een werkleerbedrijf is, komen ze weer in het werkproces. Om de maand verandert het kantoor ’s avonds in een pop-uprestaurant. Dan is er ruimte voor een sociaal etentje. Minima en mensen die eenzaam zijn krijgen een uitnodiging om gratis te dineren. ‘Wij schuiven zelf ook aan om binding te krijgen met de doelgroep.’

De opstartfase van twee jaar is dit voorjaar achter de rug. Tijd voor Simon en Nynke om zich stap voor stap terug te trekken en het operationele gedeelte over te dragen aan het personeel met een aansturende professional.

Terugkijkend zijn ze blij verrast met alle steun die ze hebben gekregen en met de afnemers. Ook zijn er kansen voorbijgekomen. Zo mag De Buurtkok de gezonde catering doen bij de gemeente Heerenveen en voor welzijnsorganisatie Caleidoscoop. ‘De Buurtkok is bijna levensvatbaar. Wat we nodig hebben is nog een groei van 20 tot 30%. Het opzetten heeft veel van ons gevraagd, maar we krijgen er ook veel voor terug. We hebben iets blijvends gecreëerd dat we hopelijk deze periode nog kunnen uitbreiden.’

De Dijkstra’s zijn bezig met een financieringsaanvraag bij Rabo Foundation. ‘We mogen ook gebruikmaken van het netwerk en expertise van de bank. Wij zijn doorlopend op zoek naar mensen die ons financieel of operationeel kunnen helpen om ons ideële doel te bereiken. Hulp is meer dan welkom!’ Dan de onvermijdelijke vraag: wat eten ze vanavond? Lachend: ‘Wij eten driemaal per week van De Buurtkok, dat is onze beloning. Wij zijn het proefpanel.’