Bij METIP stap je een teletijdmachine in’

Op de voormalige marinewerf Willemsoord in Den Helder, een logische plek voor een centrum dat zich bezighoudt met maritieme ontwikkelingen, kun je er niet omheen. Met grote letters staat er METIP, de afkorting voor Maritime Emerging & Enabling Technologies Innovation Park, op het pand. Eenmaal binnen is het alsof je een teletijdmachine instapt. Er staan 3D printers in alle soorten en maten, er is een drone-vluchtcentrum, er ligt iemand met een VR-bril op een schommelende ligstoel en overal waar je kijkt, zie je prototypes van drones en andere futuristische objecten. Het ene nog indrukwekkender dan het andere.

‘METIP is opgericht vanuit de Regio Deal in samenwerking met Ontwikkelingsbedrijf NHN, de gemeenten Den Helder, Texel, Hollands Kroon en Schagen, de provincie Noord-Holland en het ministerie van Defensie’, begint Paul Verbruggen, die als programmamanager verantwoordelijk is voor het reilen en zeilen. ‘Noord-Holland Noord biedt graag de voedingsbodem om uit te groeien tot een ijzersterke techregio en met de Regio Deal wil de landelijke overheid een boost geven aan de economie en brede welvaart in de Kop van Noord-Holland.

Wij zijn hier in de regio veel te bescheiden over wat er allemaal gerealiseerd wordt. Met METIP kunnen we onze innovatieve kracht in de etalage zetten met als doel studenten en start-ups naar Den Helder te halen.’ Niet onbelangrijk: het geldpotje van de Regio Deal is beperkt. ‘Na vier jaar gaat de geldkraan dicht. Het is aan mij om ervoor te zorgen dat METIP, dat startte in 2019 en in 2021 zijn deuren opende, vóór eind 2024 zelfstandig verder kan.’

Op de site staat vermeld dat METIP een innovatiecentrum, community, fieldlab, techhub en broedplaats is waar de nieuwste en opkomende technologieën innovatief worden ingezet voor maritieme, marine en offshore toepassingen. ‘Het komt erop neer dat wij hier start-ups en scale-ups aan boord halen die zich op maritiem gebied bezighouden met innovaties en opkomende technieken’, legt Verbruggen uit. ‘Zo komen we hier tot nieuwe robotica en software, innovatieve toepassingen van bijvoorbeeld dronetechnologie in on- en offshore en tot de doorlopende ontwikkeling van VR en XR voor games en trainingsdoeleinden in de maritieme sector.’

Even voor de duidelijkheid, een start-up is een jonge ondernemer die met een goed idee een bedrijf wil opstarten, een scale-up is een ondernemer die al wel enkele klanten heeft, maar middels het ontwikkelen en toepassen van innovaties een groeispurt doormaakt. Dan staat VR voor virtual reality, en XR voor extended reality, wat inhoudt dat er tegelijkertijd meerdere mensen in een VR-omgeving zitten.‘

Je zou kunnen zeggen dat METIP een epicentrum is waar krachten worden gebundeld. Een plek dus waar mensen, kennisinstellingen, bedrijven, middelen, studenten en start-ups worden samengebracht. Op dit moment bieden we onderdak aan vijf start-ups en twee scale-ups. De eerste start-ups zijn alweer uitgevlogen, omdat ze zijn overgenomen door geïnteresseerde partijen’, zegt Verbruggen trots.

Voordat die start-ups hun bureaus bij METIP kunnen neerzetten, moeten ze eerst langs de ballotagecommissie. Een eerste vereiste is dat ze zich op maritiem gebied bezighouden met innovaties en opkomende technieken. En ten tweede: met alleen een idee kom je er niet, er moet al een prototype zijn. Eenmaal door de ballotage kunnen ze bij METIP hun prototype verder ontwikkelen. ‘Wij bieden de faciliteiten en brengen ze in contact met de juiste partijen die hen verder kunnen helpen. Dat is ook waar Rabobank om de hoek komt kijken. Die geeft financieel advies en ondersteuning, biedt handvatten voor het aanboren van nieuwe netwerken en het uitwisselen van kennis.’

Hoogste tijd voor de rondleiding. Want wat zien we allemaal en welke projecten lopen er? Links valt meteen de collegezaal op met twee marinemannen in uniform voor de groep. ‘De Koninklijke Marine heeft hier dagelijks dertig studenten rondlopen. Samen met professionals en begeleiders werken deze studenten aan het visualiseren en programmeren van de XR- en VR-programma’s die bij de Koninklijke Marine worden gebruikt voor trainingen. Zo kunnen ze met behulp van simulaties oefenen hoe het er op een schip aan toe gaat, zodat ze straks in de praktijk niet voor verrassingen komen te staan.’

Tegenover het simulatiecentrum staan vliegtuigstoelen in een tribuneopstelling, er worden namelijk regelmatig lezingen gehouden. ‘De tafeltjes zijn nog steeds uitklapbaar, maar de asbakjes in de armleuning, het zijn oude stoelen, hebben we toch maar afgeplakt.’ Verder zien we drones, drones en nog eens drones. Kleine en grote, varende, vliegende en duikende. En o ja, er is ook een drone-vluchtcentrum.

‘Den Helder is de grootste helikopterhaven in West-Europa en heeft tevens een militaire luchthaven. Om aanvaringen te voorkomen, mag je in Nederland een drone nooit uit het oog verliezen. Iets wat onmogelijk is als je een drone richting een offshore stuurt. Je kan niet om de twee kilometer iemand met een verrekijker op een bootje plaatsen om die drone in de gaten te houden. Daarom wordt er hier in het vluchtcentrum gewerkt met het programmeren van vliegroutes die we vanuit hier volledig in de gaten kunnen houden.’

De drones vliegen eropuit om booreilanden te bevoorraden bijvoorbeeld, of om duinbranden en drenkelingen op te sporen. Ook de onderwaterdrones, die bijvoorbeeld pijpleidingen of kademuren bestuderen, worden vanuit het vluchtcentrum op afstand aangestuurd en gemonitord.

Op een prominente plaats staat het prototype drone van het bedrijf Speeder Systems. Deze start-up bedacht een drone die kan vliegen én varen en omdat hij zo groot is, kan hij meer dan vijftien kilo - dat is wat een gewone drone kan dragen - vervoeren.

Een andere start-up die flink aan de weg timmert, is AyeAye Systems. ‘Zij hebben een unieke bootcomputer ontwikkeld die meer dan twintig maritieme producten combineert in één apparaat, dat eenvoudig te gebruiken is met een bijbehorende app. Zo heb je thuis vanuit je luie stoel zicht op de situatie aan boord van het jacht. Deze bootcomputer bevindt zich in de laatste testfase en zal waarschijnlijk later dit jaar op de markt komen’, aldus Verbruggen.

Een andere start-up die het goed doet, is Booomtag. Het is een online platform waarin je als consument waardevolle watersportspullen met een digitaal label kan bewaren en beheren. ‘Wanneer je iets kwijt bent, kan een vinder contact met je opnemen. Fijn voor de eigenaar, maar ook voor het voorkomen van zoekacties door reddingsdiensten. Denk aan aangespoeld kitesurfmateriaal.’

Tot slot komen we in de hoek met 3D printers. De meeste marineschepen hebben volgens Verbruggen al een 3D printer aan boord voor het geval er iets vervangen moet worden wat kapot is gegaan op zee. Hier staan de nieuwste 3D printers. De een werkt met verschillende soorten nylon, de ander met een hittesysteem en weer een ander met poeder. Verbruggen wijst naar de tafel met pronkstukken die uit de printer zijn gerold.

‘Met behulp van deze printers worden handige producten gemaakt. Gereedschap bijvoorbeeld. Ook als producten niet meer verkrijgbaar zijn, onderdelen van een oud schip bijvoorbeeld, kunnen deze hier worden nagemaakt. Een goed voorbeeld daarvan is het filter. Bijkomend voordeel, voorheen was het filter van RVS, nu is het vervaardigd uit duurzaam materiaal.’ Verbruggen heeft voor thuis ook weleens iets uit de printer laten rollen, geeft hij toe. ‘Ik zocht een beugel voor mijn stereo, maar omdat die beugel nergens meer te vinden was, heb ik de printer zijn werk laten doen.’

De rondleiding zit erop. Het is duidelijk, METIP is een bruisende plek in de Kop van Noord-Holland waar nieuwe technologie tot leven komt. ‘Grote kans dat als je volgend jaar terugkomt, ik je weer kan vertellen over nieuwe vernuftigheden waar we nu nog geen weet van hebben’, aldus Verbruggen. ‘Want als je het mij vraagt, blijven we met METIP grote stappen richting de toekomst maken. Ik ben trots op deze creatieve, inspirerende broedplek en vind het fantastisch te merken dat mensen hier met een twinkeling in hun ogen hun dromen kunnen realiseren.’ <