FIXbrigade maakt van koud huis een warm thuis

Bas Ruis, directeur van FIXbrigade Nederland én projectleider FIXbrigade Amsterdam, komt net uit Epe waar hij een gesprek heeft gehad over een nieuw op te richten brigade. ‘Op dit moment zijn er twintig brigades operationeel. Het doel is dat er vóór maart 2024 zo’n tachtig brigades aan het werk zijn, zodat er tienduizenden extra woningen gratis verduurzaamd kunnen worden. Er is dus nog werk aan de winkel’, begint Ruis.

Zijn glimlach verraadt dat hij de toekomst zonnig inziet. En dat is niet voor niks. De FIXbrigade bestaat al zes jaar, maar sinds de energieprijzen zijn gestegen, gaat het hard. ‘Het idee ontstond destijds omdat een mens - Frances Langedijk uit Amsterdam wel te verstaan - een ander mens wilde helpen bij het isoleren van zijn huis’, vertelt Ruis.

‘Dus ging Frances met een warmtecamera en een gereedschapskist bij kennissen langs om te vragen of hij iets voor hen kon betekenen bij het verduurzamen van hun huis. En dat kon hij. Steeds meer mensen klopten bij hem aan. Tegelijkertijd boden ook steeds meer vrijwilligers zich aan om Frances te helpen. Dit zette hem aan het denken, want wat nou als hij dit idee kon uitrollen in heel Nederland? En zo geschiedde. Na Amsterdam volgden Zaandam, Weesp, Huizen, Texel en nu zijn er dus in het hele land gesprekken gaande.’

Om die landelijke dekking te realiseren, werkt de FIXbrigade samen met gemeenten, welzijns- en buurtorganisaties en lokale opleiders zoals een ROC. Elke brigade bestaat uit een aantal mensen. Zo is er per locatie een coördinator/planner. Er is ook een leermeester, die de kwaliteit bewaakt. De leermeester wordt ondersteund door een assistent, die net als de leermeester salaris krijgt. Verder bestaat het team uit een mbo-stagiair en een vrijwilliger. ‘Het komt er dus op neer dat er voor elke klus vier mensen op pad gaan’, vervolgt Ruis. ‘De ene keer zijn ze een dag bezig, de andere keer zijn ze na een paar uur klaar.’

Volgens Ruis is de ‘we-factor’ cruciaal voor het slagen van de maatschappij. En voor elkaar zorgen is dan ook de achterliggende gedachte van FIXbrigade. Sociale minima helpen hun huis energiezuiniger te maken zonder dat ze daarna de rekening gepresenteerd krijgen.

‘Wij willen duurzaamheid brengen bij mensen die weinig inzicht hebben op dat gebied. Want wat is duurzaamheid als je in armoede leeft? Tegelijkertijd zijn mensen met geldzorgen juíst duurzaam. Ze kunnen niet anders. Als je elk dubbeltje moet omdraaien, denk je wel drie keer na voor je het uitgeeft. Maar het is ook zo dat deze mensen vaak in slecht onderhouden huizen wonen en dat is waar wij om de hoek komen kijken.’

Per woning inventariseren de fixers wat er nodig is en voeren ze het benodigde werk uit. Dat kan zijn het dichtkitten van kieren, het aanbrengen van tochtstrippen en/of radiator- of raamfolie en het installeren van ledlampen. Daar waar het kan, zorgen ze ook voor het inregelen van de cv-ketel waardoor de temperatuur gelijkmatig over de radiatoren wordt verdeeld. ‘Het mooie is dat je met deze kleine ingrepen al gauw honderden euro’s per jaar kunt besparen op je energierekening’, aldus Ruis.

Behalve duurzaamheid en armoedebestrijding tikt een goed functionerende FIXbrigade volgens Ruis ook andere portefeuilles - om in politieke termen te spreken - aan. Allereerst onderwijs en werkgelegenheid. ‘We leiden toekomstige vakmensen op en hebben werk voor iedereen die wil. Zij-instromers, mensen die om welke reden dan ook een stapje terug moeten doen op de arbeidsmarkt en anderstaligen die, zoals ik het vaak zeg, met hun ‘handen willen praten’.

Wij zijn geneigd te denken dat statushouders zich eerst de Nederlandse taal eigen moeten maken voordat ze aan de slag kunnen. Onzin. Ze leren de taal juist door met hun handen te werken en onder de mensen te komen.’ Maar er is meer, want de maatregelen van de FIXbrigade komen ook de gezondheid ten goede.

‘Bij mensen die in armoede leven, is vaak meer aan de hand dan het niet kunnen betalen van de rekeningen. Als je om financiële redenen van het gas afgesloten bent, kun je niet meer koken en worden er dus ongezonde magnetronmaaltijden gegeten. Daarnaast speelt het mentale aspect een rol. Niet zelden komen we in aanraking met schrijnende gevallen waarbij een heel gezin onder een deken in één kamer bivakkeert. Een koud huis is geen thuis. Warmte is een basiswaarde. Als je in een comfortabel huis woont, doet dat iets tussen je oren.

Daarbij komt: minder geldzorgen betekent minder stress en ook daar wordt een mens gezonder en gelukkiger van. En dan is er nog het sociale aspect. Doordat we bij de mensen thuiskomen om gratis hulp te bieden, ontstaat er vertrouwen, waardoor mensen gaan vertellen. Natuurlijk bieden onze fixers dan een luisterend oor.’ Het mes snijdt dus aan meerdere kanten. De brigades zijn niet alleen goed voor de portemonnee en het klimaat, maar ook in allerlei andere opzichten. ‘We zijn een kleine club, maar de impact is groot. En ik ga er alles aan doen om van die kleine club een hele grote te maken,’ eindigt Ruis zijn verhaal. <